YANGILIKLAR

Xitoy-o‘zbek vaksinasining III faza tadqiqotlari natijalari eʼlon qilindi

Koronavirusga qarshi ZF-UZ-VAC2001 vaksinasining 3-faza klinik sinovlari natijalari Xitoylik hamkorlar tomonidan joriy yilning 27-28 avgust kunlari Xitoy fond bozorida hamda Reyter axborot agentligi saytida eʼlon qilindi.

3-dozadan so‘ng vaksinaning samaradorligi barcha shtammlar uchun umumiy 81,76%, “britancha” shtammga qarshi esa 92,93% tashkil etdi. O‘lim va og‘ir xolatlarga qarshi 100% samaradorligini ko‘rsatdi. JSST talablariga ko‘ra vaksina kamida 50%dan yuqori samara berishi lozim.

Dunyo bo‘ylab ZF-UZ-VAC2001 klinik tadqiqotlarida ishtirok etuvchi jami 28 500 nafar ko‘ngilli ro‘yxatdan o‘tkazilgan bo‘lib, ulardan 14 249 nafari vaksina va 14 251 nafari platsebo olganligi qayd etilgan. 20 avgust kuni Xitoylik hamkorlar tomonidan vaksina va platsebo guruhlari bo‘yicha maʼlumotlar ochildi. Mazkur ko‘ngillilardan 647 nafarida kasallik aniqlandi, ulardan 221 nafarida kasallik 3 ta doza vaksina olgandan so‘ng 7 kundan keyin aniqlandi. Shundan 35 nafari vaksina bilan, 186 nafari platsebo bilan emlanganini aniqlandi. Bu vaksinaning koronavirusning barcha shtammlariga qarshi umumiy 81,76% samarali ko‘rsatadi.

Shuni alohida qayd qilish kerakki, Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti protokoliga ko‘ra 3-faza sinovlarini ochiqlash hamda statistik tahlillar o‘tkazish uchun to‘liq vaksinadan so‘ng kamida 156 holda kasallik aniqlanishi kerak. ZF-UZ-VAC2001 vaksinasining 3 faza klinik sinovlari natijasi 221 nafar kasallik aniqlangan ishtirokchilardagi tahlilga ko‘ra aniqlandi va bu sinov natijasini yana-da aniqroq bo‘lishini taʼminlaydi.

Boshqa vaksinalarda olib borilgan tadqiqotlarga taqqoslansa, Pfizer vaksinasining samaradorligi 85%, AstraZeneca 68% ekani, Moderna vaksinasi esa “birlamchi” shtamm (Uxancha) uchun yuqori samaradorlikni ko‘rsatib (94%), “delta” shtamm uchun 76% gacha pastlagani ilmiy adabiyotlarda qayd etilgan.

Qayd etish kerakki, ushbu xalkaro miqyosdagi ZF-UZ-VAC2001 vaksinasining III faza ko‘pmarkazli klinik tadqiqotlari 2020 yilning 10 dekabridan boshlangan bo‘lib, sinovlarda 18 yoshdan katta bo‘lgan jami 29 000 nafar kishini qamrab olindi. Mazkur tadqiqotlar Xitoyning Xunan viloyatida, shuningdek O‘zbekiston, Indoneziya, Pokiston va Ekvador davlatlarida o‘tkazildi. O‘zbekistonda klinik tadqiqotlar Zhifei Longcom Biopharmaceutical Co.Ltd kompaniyasining 8 nafar mutaxassislari, Innovatsion rivojlanish vazirligi huzuridagi Ilg‘or texnologiyalar markazining 30 nafar olimlari, Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Virusologiya ilmiy-tadqiqot instituti va boshqa tibbiyot muassasalarining 112 nafar tibbiyot xodimlari tomonidan o‘tkazilmoqda. Koll-markazda 32 nafar xodim faoliyat yuritib, klinik sinovlarida ishtirok etgan ko‘ngillilardan har kuni telefon orqali xabar olib turildi.

Klinik tadqiqotlarda O‘zbekistondan jami 6966 nafar ko‘ngilli ishtirok etdi, ulardan 214 nafari 60 yoshdan katta kishilardir. Tadqiqotlar davomida har bir ko‘ngilli ishtirokchi 28 kun oralig‘i bilan 3 ta dozada “vaksina/platsebo” sxemasida emlandi. Ulardan 13 kishida o‘rta darajadagi nojo‘ya taʼsir aniqlangan bo‘lib, 0,002 foizdan kam ko‘rsatkichdir. Alohida ajratilgan guruhlarda 95% holatlarda yetarli darajada antitanalar ishlab chiqarilgani aniqlandi.